Diş çekimi... Çocukluktan itibaren korkulu rüyamız... Çekimin güçlüğü bu işlemi yapacak diş hekimi içindir. Diş hekiminin dikkatli çalışması ve ağrı duyulmaması için önlemleri alması gerekir ki o zaman çekimin korkulacak bir yanı kalmaz.
Bazı sistemik hastalıklarda diş hekimi çekim öncesi önlemler alır. Bunlar:
Kalp Hastaları İçin...
Diş hekiminin bilgilendirilmesi gerekir. Anestezik madde seçimi ona göre yapılır. Eğer kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçlar alınıyorsa hekime danıştıktan sonra çekim yaptırılır. Böyle durumlarda, genel olarak antikoagülan (pıhtılaşmayı önleyici) tedavi bir gün önceden kesilmektedir ki, diş çekimi sırasında ve sonrasında kanama uzun sürmesin. Çünkü aldığınız ilaç “kanı sulandırmakta” dır...
Kan Hastalıklarında...
Çekimden önce mutlaka gerekli kan tahlillerinin yaptırılması ve diş hekiminin uyarılması gerekir. (Eğer protrombin değeri % 100 ise, kanama zamanının (3) dakika; pıhtılaşma süresinin ise (10) dakika olduğunu hatırlayınız.) Bu değerler normal değilse hekimi çekim öncesi ve sonrası uygun ilaçlar verecek diş hekiminin müdahalesinin de bir tehlikesi olmayacaktır.
“Sinir İlaçları” Alanlar İçin...
Böyle durumlarda mutlaka diş hekiminin bilgilendirilmesi gerekir. Çünkü bazı sinir ilaçları diş hekiminin çekim sırasında yapacağı anestezide kullandığı ilaçlarla uyumsuzluk gösterebilir ve bu tür ilaçları çekimden bir süre önce kullanmayı kesmek gerekir.
Şeker Hastaları İçin...
Önce hekime danışılmalıdır. Diş hekimi, (örneğin insülin enjeksiyonundan üç saat sonra) çekim yapabilir. Ayrıca, çekim sonrası da kan dindirmeyi çabuklaştırıcı önlemler alabilir.
Çekimden Önce Antibiyotik Almalı mıdır?
Diş hekimi, bazı kalp hastalıklarında, şeker hastalıklarında veya sağlam şahıslarda çekimden önce antibiyotik verebilir. Fakat hastalar, kendi kendilerine antibiyotik almamalıdır. İlaç seçimini ve dozunu diş hekimi, bazen de hekimle diş hekiminiz beraberce yapmalıdır...
Bayanlar Adet Zamanlarında....
Çekim sadece acil durumlarda yapılır. Aslında bir tehlike yoktur, fakat bayanların sinirlerinin gergin olduğu bu dönemde, (acil değilse) müdahalenin geciktirilmesi uygun olur.
Gebelikte...
Gebelikte ilk üç ay, bebeğin oluşum dönemi olduğu için anesteziden alabildiğince kaçınmakta yarar vardır. Daha sonraki aylarda, gebelik, diş çekimi için bir engel teşkil etmez. Aksine çekim, bir mikroplu odağı ortadan kaldıracaksa çok yararlıdır. Uygun dozlarda verilen anestezinin ne çocuk, ne de anne için herhangi bir sakıncası vardır.
Alerjik Bünyeliler İçin...
Bu durumunuzu diş hekimine hatırlatarak gerekli önlemleri alması sağlanmalıdır.
Yüksek Tansiyonda...
Hasta yükse tansiyon durumunu açıklamalı ve uygun anestezik maddenin seçiminde ve tedbir alınmasında, yardımcı olmalıdır.
Karaciğer Hastalıklarında...
Diş çekimi için kullanılan lokal anesteziklerin birçoğu karaciğerde parçalanır. Eğer bir karaciğer hastalığınız varsa, lokal anesteziklerin parçalanarak vücuttan atılması güçleşecektir. Bu hastalığınızı diş hekiminize hatırlatınız. Durumunuza uygun bir anestezik madde seçecektir. Karaciğer hastalıklarında kan pıhtılaşma mekanizmasının da bozulduğunu unutmayınız.
Çekim Sırasında Nelere Dikkat Edilmelidir?
Çekim öncesi diş hekimi gereken soruları sorar... Bir ilaç alınıp alınmaması gerektiğini belirler... Bundan sonrası diş hekimine aittir. Lokal anestezi, hastanın hiçbir şey duymamasını sağlar...
Lokal Anestezi Nedir ? Neden ve Nasıl Yapılır?
Çekim sırasında hastanın ağrı duymaması için dişe duyum veren sinirlere “anestezi” yapılması iki yolla olur. Ya o dişin çevresine anestesi yapılır ki buna “lokal anestezi” denir, veya duyum veren sinirin gövdesi etrafına ve çekilecek dişin uzağına yapılır; buna da “rejyonal anestezi” denir.
Hangi tip anestezi yapılacağına diş hekimi karar verir. Diş hekimleri genellikle alt çeneye rejyonal anesteziyi tercih ederler. Böyle durumda alt dudak anestezi yapılan tarafta yarıya kadar uyuşur; ve uyuşma birkaç saat sürer.
Kalp Hastaları ve Şeker Hastalarına Özel Anestezik Madde Gerekebilir mi?
Özellikle kalp hastalarında diş hekimi özel bir anestezik madde ile duyum yitimini sağlar. Anestezik maddelerin içine kan dindirmek ve anestezi süresini uzatmak için eklenen madde kalp kasında aşırı kasılmaya neden olmaktadır. Bu nedenle bu hastalarda özel anestezik eriyikler kullanılmaktadır.
Genel Anestezi ile Çekim Yapılabilir mi?
Aslında genel anestezi ile çekimin birçok avantajı vardır; fakat masraflı, özel aygıt gerektiren ve riskli olan bu yöntem ülkemizde hiç yaygınlaşmamıştır. Özellikle çok sayıda çekim veya başka cerrahi ilem veya dolgu yapılacak olan özürlü çocuklarda uygulanabilir.
Çekim Nasıl Gerçekleşir?
Çekim yapılacak bölgede anestezi elde edildikten sonra diş hekimi seçeceği aletlerle diş çekimini kısa sürede gerçekleştirir. Şimdi bazı soruların cevabını ayrı başlıklar halinde gözden geçirelim:
Diş Çekiminde Bayan Diş hekiminin Gücü Yetersiz mi Kalır?
Çekim, bir güç kuvvet gösterisi değil; bilgi ve deneyimden destek alan bir teknik işlemdir. Zarif yapılı bir bayan diş hekimi kolaylıkla diş çıkartabilecek güce sahiptir. Unutmayın ki, ülkemizde diş çekiminden çok daha ağır cerrahi girişimleri başarıyla gerçekleştiren yetenekli bayan “diş ve ağız cerrahları” vardır.
Çekim Sırasında Diş Kırıldı İse...
Diş hekimi kırılmanın nedenini araştırıp dişinizin kemik içinde kalan parçasını çıkartır. Kırılma eğri bir kökten olabileceği gibi, dişin çene kemiği ile kaynaşmasından (ankiloz) da olabilir. Diş hekiminin kök çıkarmada kullandığı alet “tornavida” veya “mil” değildir. Kalmış kökü çıkarmak için kullanılan alete “elevatör” denir.
Diş Çekiminden Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?
Diş çekiminden sonra diş hekimi alınması gereken önlemleri anlatır. Kendisi de çekilen dişten kalan boşluğa gerekli bakımı yapar. Diş hekimleri genellikle ağzı çalkalamamayı tavsiye ederler. Ayrıca (çekim yarasını iyileştiren etken olduğu için) boşluğa dolacak kan pıhtısının örselenmemesini de isterler.
Hemen araba kullanmamanız, 15-20 dakika diş hekiminizin muayenehanesinde, bekleme salonunda dinlenmeniz, kesinlikle o gün alkol almamanız, sigara içmemeniz de uygun olur.
Evde normal yenilebilir, yalnız çekim boşluğundaki kan pıhtışmasına zarar vermemelidir. Diş hekimi ilaç vermişse tavsiyelerine uygun olarak kullanmalıdır.
Ertesi gün, her günkü ağız ve diş bakımınıza devam edilebilir.
Çekilen Dişin Yeri Ağnyorsa...
Eğer çekimden sonra iki - üç gün geçtiği halde ağrı hala devam ediyorsa, bu, çekim boşluğunun iltihaplandığı anlamına gelir. Bu iltihaplanmaya “alveolit” denir. Yapılacak en uygun hareket, hemen çekimi yapan diş hekimine gidip gerekli bakımı yaptırmaktır. Çünkü diş hekimi sadece ilaç vermez; ayrıca çekim yerini antiseptik ilaçlarla yıkayıp temizler
Eğer diş hekimine başvurulmazsa birçeşit iltihap olan alveolit’in tedavisi yapılmamış olur, iyileşme süresi 2 - 3 haftayı bulur ve çok ağrı ve ıstırap çektirir. Eğer farkına varılırsa, iltihabın sonunda küçük bir kemik parçası gelir. Bu, hekiminizin unuttuğu bir “parça” değil; iltihap süreci sonucunda oluşan bir kemiktir.
Çekimden Soma Kanama Devam Ediyorsa..
Çoğu kimsede çekimden 10 - 15 dakika sonra kanama diner. Eğer, kanama uzun süre devam etmişse, yapılacak iş, sıkı bir gazlı bez parçasını veya irice bir pamuk tamponu alarak oksijenli suya batırıp çekim yerine koyarak sıkıca ısırmak ve yarım saat öylece beklemektir. Eğer kanama dinmiyorsa, tekrar diş hekimine başvurulması uygun olur.
Diş beyazlatma işlemi, dişleri aşındırmadan vebaşka yapay bir madde ile kaplamadan, dişlerin yüzeyine sürülen diş beyazlatma maddeleri aracılığı ile dişlerin yapısında oluşan sararmaların, diş koyuluklarının ve dişlerdeki lekelenmelerin giderilmesi ve sonuç olarak diş yüzeyinin renginin beyazlatılması ( bleaching, diş ağartma ) işlemidir.
18 yaşından itibaren çıkmaya başlayan, alt ve üst çenenin en arkasında yer alan üçüncü büyük azı dişlere 20 yaş dişi denmektedir. Halk arasında akıl dişi olarak da bilinmektedir. Her bir yarım çenede birer adet olmak üzere toplamda dört tanedir. Binlerce yıldır insanların yeme alışkanlıklarında gerçekleşen değişimden dolayı ağız ve çene yapısı küçülmüş ve 20 yaş dişleri var olan çene yapımıza sığmaz durumu gelmiştir. Bir çok kişide 20 yaş dişleri ağızda çıkacak yer bulamadıkları için gömük kalmaktadır. Gömük 20 yaş diş çekimi cerrahi yöntemlerle bu dişlerin çekimi ve buna bağlı sorunların giderilme işlemidir.